Als je in de bouwmarkt loopt op zoek naar houten plaatmateriaal, dan zul je al snel merken dat de keuze enorm is. Elke houtsoort of vezelplaat heeft zijn eigen eigenschappen, voordelen en nadelen. Maar welk plaatmateriaal kun je nu het beste gebruiken voor jouw klus? Voordat je naar de bouwmarkt gaat is het goed om je eerst te verdiepen in de eigenschappen van elke houtsoort. Zo is het ene houtsoort niet geschikt voor vochtige ruimtes zoals de badkamer, ander plaatmateriaal is er juist wel weer geschikt voor. Het ene soort buigt snel door onder hoge druk en is daardoor minder geschikt als kastplank, terwijl het andere houtsoort daar weer geen last van heeft. In dit artikel laten wij je verschillende soorten plaatmateriaal zien en vertellen wij je meer over de eigenschappen, waar het voor gebruikt kan worden en noemen we enkele voordelen en nadelen.
In dit artikel:
Wat is multiplex?
Multiplex zijn houten platen die zijn opgebouwd uit een aantal lagen hout die kruislings worden verlijmd. Het hout wat hiervoor gebruikt wordt is van minderwaardige kwaliteit, maar doordat de stukken hout kruislings worden verlijmd met houtconstructielijm is multiplex stevig. Multiplex wordt gemaakt van verschillende houtsoorten zoals berkenhout, mahoniehout of eikenhout.
Dit plaatmateriaal kan worden gebruikt voor meubels, kleine decoratieve projecten en constructies zoals ondervloeren, scheidingswanden en dakbedekkingen.
Multiplex is verkrijgbaar in verschillende afmetingen en diktes. Het voordeel is dat het amper werkt. Het materiaal is wel relatief zwaar en onderhoudsintensief.
Wat is MDF?
Gedroogde gemalen houtvezels worden met hars onder druk tot een plaat geperst. Deze platen worden MDF-platen genoemd. Een MDF-plaat kan ook voorzien zijn van een laagje fineer. MDF is de afkorting van Medium Density Fibreboard.
MDF wordt veel gebruikt in de meubelindustrie en de interieurbouw. Ook in keukens kom je MDF tegen, zoals bij keukenkastjes.
Het voordeel van MDF is dat het makkelijk te bewerken en een goedkoper alternatief is voor massief hout. Het is buigzaam, heeft een hoge slijtvastheid en reageert niet op temperatuurverschillen. Het nadeel is dat het kan doorzakken bij langdurige en te hoge belasting.
Lees ook: Houten keukenkastjes schilderen: stappenplan
Wat is spaanplaat?
Spaanplaat zijn kleine stukjes houtspaander die samen met een organisch bindmiddel tot een plaat worden geperst. Ook grondstoffen als stro en vlas kunnen in een spaanplaat worden verwerkt.
Spaanplaat wordt gebruikt voor ondervloeren, als dakplaten of wandplaten, voor meubels of voor kleine decoratieve projecten.
Het voordeel van spaanplaat is dat het in verschillende afmetingen en diktes verkrijgbaar is. Het is een voordelig materiaal en goed te bewerken. Het nadeel is dan weer dat het wat minder geschikt is in vochtige ruimtes zoals de badkamer en het is niet makkelijk overschilderbaar.
Wat is een meubelpaneel?
Een meubelpaneel is een paneel dat is gemaakt van verschillende houtsoorten. Meubelpaneel kan aan beide zijden voorzien zijn van een laag fineer voor een mooie afwerking. Je kunt kiezen uit strak wit, maar er zijn ook fijne houtdessins, zwart, vintagelook of betonlook.
Een meubelpaneel wordt vooral gebruikt voor, je raadt het al, meubels.
Het voordeel van een meubelpaneel is dat deze verkrijgbaar is in diverse kleuren en houtsoorten. Het is minder geschikt voor vochtige ruimtes zoals in de badkamer.
Wat is hardboard?
Hardboard wordt gemaakt van kleine houtvezels die op elkaar geperst worden. Deze houtvezels worden gemaakt van resthout uit de houtindustrie. Je kunt hardboard herkennen aan de gladde voorkant en de ruwe achterkant.
Hardboard wordt vooral gebruikt voor de achterkant van een kast of voor het afdichten van een ondervloer.
Het voordeel van hardboard is dat het materiaal goed schilderbaar is. Het is licht van gewicht en kan ook gebogen worden bevestigd. Het is een goedkoop materiaal en het heeft ook een goedkope uitstraling.
Wat is OSB?
OSB bestaat voor Oriënted Strand Board en bestaat uit houtsnippers die, samen met een bindmiddel en paraffine, onder hoge druk worden geperst tot een plaat. OSB valt onder de categorie vezelsplaten, net als spaanplaat en MDF. De houtsnippers worden op een vakkundige manier aan elkaar gelijmd.
OSB is een veelzijdige plaat die voor diverse doeleinden kan worden gebruikt; denk aan dakbedekking, ondervloer, wandbekleding en zelfs voor meubelen.
OSB-platen zijn geschikt voor vochtige ruimtes, ze zijn sterk maar desondanks wel licht van gewicht en volledig recyclebaar. Het is een goedkoop materiaal en vanwege de ruwe afwerking nog goedkoper dan spaanplaat en multiplex.
Wat is Underlayment?
Underlayment bestaat uit verschillende lagen plaatmateriaal die kruislings verlijmd zijn.
Dit houtmateriaal wordt voornamelijk gebruikt voor daken, vloeren en wanden.
Underlayment is sterk en voorzien van een tong en groep waardoor het makkelijk verwerkbaar is tot een aansluitend geheeld. In de afwerking is het wel lastiger omdat het een oneffen materiaal is. Het buigt nauwelijks door wanneer het onder hoge druk belast wordt.
Wat is steigerhout?
Steigerhout is het hout dat gebruikt wordt in de bouw op steigers en heeft daardoor de robuuste en vintage uitstraling. Ook is steigerhout als onbehandeld vurenhout verkrijgbaar om deze zelfde uitstraling te bewerkstelligen. Steigerhout is dus geen aparte houtsoort, maar dankt zijn naam dus doordat het gebruikt wordt voor steigers.
Vurenhout is ontzettend geschikt voor meubels.
Steigerhout is verkrijgbaar in verschillende kleuren en in verschillende maten. Het materiaal werkt wel, vooral bij gebruik buiten. Het kan ook scheuren en kromtrekken. Dit geeft echter wel leven in en om je huis en heeft een prachtig effect.
Nog enkele tips voor het maken van de juiste keuze
- Bekijk vooraf welke houtsoort of vezelplaat het meest geschikt is voor jouw klus.
- Wanneer een plaat gewicht moet dragen, houdt er dan rekening mee dat de plaat niet kan doorbuigen onder zware belasting.
- Als je op zoek bent naar een houtsoort voor bijvoorbeeld in de badkamer of andere vochtige ruimte, let er dan ook op dat het materiaal dan daar ook geschikt voor is.
- Is het bedoeld voor buiten? Bekijk dan ook of het materiaal daar geschikt voor is.
- Kies bij voorkeur voor FSC-gekeurd hout. Dat is afkomstig uit duurzaam beheerde bossen. Deze bossen worden in stand gehouden door herplanting en er heerst respect voor de bosarbeiders, de lokale bevolking, en voor de dieren en planten die daar leven.
Lees ook: Inspiratie: zelf een lamp maken van hout
Lees ook: Vijf populaire houtsoorten en hun kenmerken
