Home Klustips Tl-buis; zo vervang je hem

Tl-buis; zo vervang je hem

Door bouwsuper
tl-buis-vervangen-zo-doe-je-dat

Een tl-buis of een tl-lamp vinden we overal om ons heen terug. Denk maar eens aan de winkels waar je je boodschappen doet. Of op je werk op het kantoor en in de werkplaats. Veel fabrieken zijn grote afnemers van tl-buizen. Je vindt een tl-buis ook terug in bijvoorbeeld machines en elektrakasten. Ook in huis zijn soms tl-buizen toegepast. Maar wat is nu precies een tl-buis of tl lamp? En hoe kun je ze vervangen? In dit artikel leggen we het je uit.

Wat is een tl-buis?

Een tl-buis is de naam die wij geven aan een lichtbron dat eigenlijk een fluorescentielamp is. In het Frans heet dit een tube luminescent, afgekort een tl. De buisvorm is de meest gebruikte vorm van de fluorescentielamp. Vandaar de naam tl-buis. De werking van de lamp wordt beïnvloed door meerdere factoren. De binnenzijde van de buis is bedekt met een fluorescerende stof. De buis is gevuld met edelgas, in de meeste gevallen gaat het om argon of krypton. Daarnaast wordt er kwikdamp toegevoegd, dit vormt een mengsel met het edelgas. Aan beide kanten van de buis bevindt zich een elektrode. Door stroom te zetten op beide elektroden ontstaat er een gasontlading. Deze zorgt ervoor dat de kwikdamp ultraviolet licht gaat uitzenden. Door de fluorescerende stof worden deze UV stralen omgezet in licht.

Bediening tl-buis

Om een tl-buis aan te zetten kun je stroom op de elektroden zetten. De lamp ontsteekt het beste bij een hoge spanning, rond de 1.000 Volt. Aangezien het lichtnet niet zoveel spanning levert is er een starter en een voorschakelaar nodig. Normaal gesproken bevinden deze zich in het armatuur waar de lampen in moeten komen. De starter vangt de eerst stroom op en door het spanningverschil ontstaat er een bimetale schakeling. De stroom komt vervolgens bij het voorschakelapparaat. Het voorschakelapparaat wordt door gloeidraden verwarmt en levert vervolgens met een hoge piekspanning stroom aan in de buis. Door deze piekspanning ontbrandt de lamp vanwege de gasontbranding. Door de elektroden blijft er temperatuur afgegeven worden zodat het mengsel zijn licht blijft geven.

Soorten tl-buizen

In het voorgaande verhaal is uitgelegd wat de tl-buis nu precies is en hoe deze werkt. Er zijn door de jaren heen meerdere uitvoeringen gemaakt. De bekendste soort tl-lamp zijn inmiddels de buislamp en de U-vormige buislamp. Door het toepassen van duurdere materialen die buigbaar zijn, is het mogelijk om complexe vormen aan de tl-buizen te geven. Deze zien we minder vaak, voornamelijk door de hoge aanschafkosten. De rechte buis is de meest gebruikte vorm. De U-vormige buislamp is soms wel met drie of vier U-buizen uitgevoerd. Dit is om de lichtopbrengst te verhogen zonder de lamp extreem te vergroten.

Heb je een nieuwe tl-buis nodig, meet dan de juiste maten op om daarmee de goede buizen te kopen. Op de buis staat als het goed is ook het juiste kleurnummer.

Lees ook: De voor- en nadelen van TL lampen

Hoe vervang je een tl-buis?

Ofwel op je werk, of gewoon thuis en in de schuur, het kan voorkomen dat je een tl-buis moet vervangen. Ga daarbij als volgt te werk:

  • Doe de lamp uit, zeker als er meerdere buizen in één armatuur zitten;
  • Schakel de stroom uit in de meterkast;
  • Wacht, indien nodig, tot de buis is afgekoeld;
  • Draai de tl-buis een kwartslag;
  • Als het goed is kun je de lamp nu uit de houders aan beide zijden schuiven;
  • Trek niet te hard aan de buis, wellicht moet je de andere kant op draaien;
  • De kans is groot dat je op een trap staat. Leg eerst de oude lamp veilig weg;
  • Neem de nieuwe tl-buis uit de verpakking;
  • Schuif deze vervolgens in de houders, net zoals je de oude hebt verwijderd;
  • Draai de lamp weer een kwartslag, als je rustig draait voel je een klikje;
  • Schakel vervolgens de stroom weer in;
  • Test de werking door de schakelaar te bedienen.

Als de lampen knipperen en niet aangaan dan is de starter kapot. In de meeste gevallen moet dan de lamp uit de armatuur zodat je bij de starter kan. Hou daarbij het bovenstaande stappenplan aan. Als de buis of buizen uit de armatuur zijn kun je de starter vervangen. Zoemen de lampen zonder veel licht te geven, dan zijn waarschijnlijk de voorschakelaars kapot. Deze kun je apart vervangen maar wellicht kun je dan beter het armatuur vervangen.

Kijk goed uit met de stroombron. Wees er zeker van de stroom is uitgeschakeld om ongelukken te voorkomen. Laat een tl-buis niet vallen, het geeft erg veel rommel omdat het glas door het vrijkomen van de gasdruk, in duizenden stukjes barst. Bij twijfel kun je beter een installateur inschakelen.

Lees ook: Problemen met mijn led lamp; wat nu?
Lees ook: IKEA hack: Zelf een wandlamp maken

Related Posts

Laat een reactie achter

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.