Solderen is het aan elkaar zetten van twee stukjes metaal door middel van een soldeerbout. Het is niet zo moeilijk om te doen en veel jongeren leren al op de middelbare school om te gaan met soldeerspullen. Het lijkt wel wat op lassen, alleen is er veel minder hitte voor nodig. Solderen is heel handig bij bepaalde hobby’s. Zo kan het praktisch zijn als je bezig bent met elektronica, modelbouw en bij bepaalde precisieklusjes. Ook loodgieters solderen vaak buizen. Lukt het solderen bij jou niet goed? Dit zijn 7 veelgemaakte fouten bij het solderen.
In dit artikel:
Hoe hoort het eigenlijk?
Een soldeerverbinding is duidelijk te herkennen. Er wordt gebruikgemaakt van een zacht metaal met een vrij laag smeltpunt. Het wordt met de punt van de soldeerbout op de plaats gesmolten. Een goede soldeerverbinding is te herkennen aan gladde randen. Het metaal moet goed gevloeid zijn over de verbinding en aan beide zijden goed gehecht zijn aan het metaal. Bovendien moet de soldeerverbinding altijd helder glanzen.
Fout 1. Te koud solderen
Veel fouten hebben te maken met het niet goed gebruiken van de soldeerspullen. Je moet de soldeerbout rustig laten opwarmen voordat je begint. Neem je daar niet genoeg tijd voor, dan zul je dat zien aan de soldeerverbinding. Het metaal zal namelijk niet mooi vloeien en al snel klontjes en dotjes vormen. Het hecht meestal ook niet zo goed aan het metaal. We noemen dit ook wel ‘koud solderen’: je hebt meer hitte nodig voor een mooi resultaat.
Fout 2. Te heet solderen
Als je heel lang bezig bent, wordt de soldeerbout te heet. Je kunt ook de temperatuur van je soldeerset te hoog hebben ingesteld. Als je te heet soldeert, lijkt de soldeerverbinding wel goed te hechten. Het metaal wordt echter dof en een beetje bros. De soldeerverbinding is bij een te heet gesoldeerde naad niet sterk genoeg. De kans is groot dat de verbinding het al snel begeeft.
Fout 3. Actief koelen van de verbinding
Het is verleidelijk om het gesoldeerde punt even af te koelen als je de verbinding hebt gemaakt. Er even over blazen, een vochtige doek erop leggen of het stuk zelfs even in water dompelen wordt veel gedaan. Dit is echter een flinke fout: de verbinding koelt te snel af, waardoor het metaal brozer wordt. Je krijgt daardoor hetzelfde effect als bij een te koude soldering, waarbij het metaal niet (meer) goed hecht. Laat het gesoldeerde werk dus even rustig afkoelen en ga tussentijds bijvoorbeeld je soldeerspullen schoon maken.
Fout 4. Solderen op vervuild metaal
Veel metaal krijgt door gebruik een vettig laagje. Dat zie je bijvoorbeeld bij de rails van modelspoor. Wil je gaan solderen, dan zul je het metaal zo goed mogelijk schoon moeten maken. Was het bijvoorbeeld in afwaswater af of poets het schoon met een reinigingsdoekje. Laat het metaal daarna goed drogen voordat je aan de slag gaat. Zit er vuil of vet op het metaal, dan zal het soldeer niet hechten en snel loslaten. Bij je soldeerspullen hoort dus ook een ontvettingsmiddel en een doekje.
Fout 5. De verkeerde soldeerbout gebruiken
Er zijn twee typen soldeerbout. De ene soort is een soldeerbout met een open vlam. Deze wordt gebruikt voor grote verbindingen, bijvoorbeeld door loodgieters. De andere soort is een elektronische soldeerbout zonder vlam. Deze wordt gebruikt bij kleine verbindingen en elektronica. Het juiste soldeerset kiezen is een absolute must omdat je anders gewoon niet goed kunt solderen. Een soldeerstation is erg praktisch om al je soldeerspullen gemakkelijk en overzichtelijk bij elkaar te houden.
Fout 6. Geen soldeerpasta gebruiken
Soldeerpasta, ook wel vloeimiddel genoemd, is een potje met een soort pasta die je op het metaal smeert. Het vloeimiddel wordt vooral veel gebruikt bij het solderen van leidingen, maar is ook nuttig bij andere verbindingen. Het zorgt ervoor dat het metaal schoon wordt en dat het soldeer beter gaat vloeien. Je soldeerspullen hebben dus ook altijd een potje soldeerpasta en een kwastje.
Fout 7. Teveel soldeer gebruiken
Zeker bij fijnere verbinding is maar een klein drupje soldeer nodig. Als je teveel gebruikt, zal het uitvloeien. Het zorgt voor een slordige verbinding, maar kan ook zaken beschadigen. Zo kan uitgelopen soldeer bij elektriciteit leiden tot kortsluiting. Als je niet precies weet waar je mee bezig bent kun je deze klussen beter niet zelf doen. Wees dus altijd voorzichtig met de benodigde hoeveelheid soldeer. Bij je gekochte soldeerspullen hoort meestal een rolletje soldeer, waarvan je echter maar een heel klein stukje nodig hebt voor kleine projecten.
Solderen is een vrij precies klusje. Het is niet moeilijk, maar je moet wel weten wat je doet en je moet beschikken over de juiste soldeerspullen. Dit zijn 7 veelgemaakte fouten bij het solderen. Gelukkig kun je deze fouten vrij eenvoudig voorkomen. Zo wordt jouw soldeerwerk een stuk beter en krijg je ook mooiere en sterkere verbindingen.